ادبیات عاشورا
مشخصات کتاب
شماره کتابشناسی ملی : ایران 75-11424
سرشناسه : هاشمی محمدقاسم عنوان و نام پدیدآور : ادبیات عاشورا/ هاشمی محمدقاسم منشا مقاله : درسهایی از مکتب اسلام سال 36، ش 4، (تیر 1375): ص 46 _ 52.
، ، ش 5، (مرداد 1375): ص 54 _ 59.
توصیفگر : واقعه کربلا
توصیفگر : شعر فارسی توصیفگر : صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد
توصیفگر : کسایی مروزی توصیفگر : ناصرخسرو
توصیفگر : باباطاهر
توصیفگر : سنایی مجدودبن آدم توصیفگر : بدیع الزمان همدانی احمدبن حسین
سلطان ولد (وفات 712 هجری)
سلطان ولد فرزند «جلال الدین محمد بلخی» است، وی هم مانند پدر، در نظم و نثر توانا بوده و به شیوه پدر نیز سخن گفته است:دو نمونه از اشعار سلطان ولد که اشاره به حضرت امام حسین علیه السلام دارد، در ذیل ارائه می گردد:نِخْوَت کم کن، چو حسین و حسن کبر و منی را مفزا چون یزیدکبر و فزونی علف دوزخند هر که زد او کم [1] به بهشتی خزید و در غزل دیگری گفته است:چو تو نیست هیچ شیخی، تو ورای با یزیدی تو عزیز چون حسینی، نه ذلیل چون یزیدی [2] .
علاءالدوله سمنانی (وفات 736هجری)
علاءالدوله از صوفیان و عارفان بزرگ قرن هفتم و اوائل قرن هشتم هجری (معاصر پادشاهان ایلخانی) و به ظاهر شیعه اثنی عشری بوده است.در قصیده ای گوید:کمال حُسن خُلف اندر حسن دان وفا اندر شهید کربلا بین و در قطعه ای هم گفته است:ز حُسن حَسَن برخوری [3] وز حسین شوی در معارف امین محمّد صلی الله علیه و آلهاگر هستی از دوستداران ایشان توئی پیرو راستین محمّد صلی الله علیه و آلهایا رب کنی عون آل العبا که این است نقش نگین محمّد صلی الله علیه و آلهحسن با حسین فاطمه با علی علیهم السلام بُدند بر یسار و یمین محمّد صلی الله علیه و آلهاگر منصفی راست گو، آن زمان جز ایشان که بودند، گُزین محمّد صلی الله علیه و آله [4] .
اوحدی مراغه ای اصفهانی (وفات 738هجری)
اوحدی یکی از مشهورترین شاعران قرن هشتم هجری می باشد، وی اصلش از اصفهان بوده، اما مدتی از عمر خود را درمراغه گذرانده و در همان جا هم فوت نموده و به خاک سپرده شده است و به همین خاطر به او لقب مراغه ای داده اند.برخی از صاحبان تراجم و کتب، اوحدی را شافعی مذهب دانسته اند، لیکن از اشعار او برمی آید که شیعه بوده و تقیّه می کرده است.نمونه هائی از اشعار او در ذیل تقدیم می گردد:اهل بیت تو سر به سر نورند بر زمین حرّ و بر فلک حورندوارثانند دین و علمت را حارسان گشته مر یقینت راهر که چیزی بیافت، زیشان یافت گُم شد آن کس که روی از ایشان تافتدیدم از خوان آن نفیس عرب متصل نفس کربلا به کربنشود جور بر چنان شاهی مگر از چون یزید گمراهیبخت [5] آن کس که سر